Erzurum/zirve2000 1992 yılında Erzurum Valiliği görevini yürüten Mehmet Ağar, Azerbaycan’ının kurucu lideri Haydar Aliyev’in Erzurum’a gelişi ve Dadaş kıyafeti ile fotoğraf çektirmesinin hikayesini anlattı. Azerbaycanlı Gazeteci Eynulla Fatullayev’e konuşan Ağar, Türkiye Azerbaycan ilişkilerini de değerlendirdi. 

Cihat İncesu/Pusula

Siyaseti bıraktıktan sonra hiçbir televizyon programına çıkmayan Erzurum’un efsane Valisi Mehmet Ağar, uzun yıllar sonra ilk röportajını Azerbaycanlı Gazeteci Eynulla Fatullayev’e verdi. Türkiye’nin dış siyasetinden iki kardeş ülke arasındaki ilişkilere kadar değerlendirmelerde bulunan Ağar, Azerbaycan’ının kurucu lideri Haydar Aliyev’in Rusya’nın dağılmasından sonra Erzurum’a gelişi ve Dadaş kıyafeti ile fotoğraf çektirmesinin hikayesini anlattı.

Erzurum milliyetçi bir şehirdir

Rusya’nın dağılmasının ardından Haydar Aliyev ile ilk temasını anlatan Mehmet Ağar, “Nahçivan’dan haberler gelmeye başladı, heyecan duyduk. Erzurum milliyetçi bir yerdir, bu konulara karşı son derce duyarlıdır. Rus işgali falan geçirdi, Ermeni mezalimi gördüğü için özellikle aşırı bir hassasiyeti vardır” dedi.

Erzurum’dan Nahçivan’a yardım malzemesi gönderdiklerini anlatan Ağar, konuşmasını şöyle sürdürdü:

Biz o ara esnaf ve ticaret erbabı ile bir araya geldik. Dedik, ‘bu arada bir kapı açılıyor, yıllardır kardeşlerimizle hasret kaldık. Bunların çok şeye ihtiyaçları var, sonradan becerirler, başarırlar ama bugün yok.  Yardım kampanyası yapalım’ diye karar verdik. Kimseye sormadan,  devlete, hükümete haber vermeden, Nahcivan’a gıda, temizlik aklına ne gelirse iki tır yardım malzemesi gönderdik. İkinci seferi gönderince rahmetli Haydar Bey bana haber gönderdi, Erzurum’a gelmek istediğini söyledi, teşekkür için.

Erzurum’un aslan parçaları

1992 yıllarıydı, güvenlik problemi vardı o yıllarda. Erzurum’da çok kuvvetli 80 kişilik bir özel harekât grubumuz vardı, çok da gözü kara çocuklar. Ben 20 kişilik bir özel harekat ile gidip sınırdan Aralık’tan aldım, Erzurum’a getirdim. Erzurum’da çok büyük bir karşılama oldu, çok mutlu oldu kendisi.  Oradan bugün Dedeman Oteli vardı, ben valilikten ayrılmadan önce orayı Dedeman Otele verdim. O sayede bugün Erzurum’da her taraf kayak otelleri ile dolu, dağda. Vilayetin misafirhanesi vardı, boşalttık orayı, Haydar Beyi yerleştirdik oraya. Ondan sonra bir iki gece beraber olduk kendisi ile ilk görüşmemizdi.

AFGANLILAR ERZURUMLU GENCİ BIÇAKLADI

Türk tarihini çok iyi biliyor

Bu kadar bilgili, meselelere hakim bir devlet adamı olduğunu çok net gördüm. Bir kere çok büyük çapta Türk tarihinin her şeyini biliyor. Türk tarihinin başlangıcından itibaren, o güne kadar, dedim Sovyetler birliğinde onca kalmış ama kendini gizlemiş bir Türk milliyetçisi. Hepsini biliyor, bilmediği hiçbir şey yoktu. Metehan’ın orduyu kurmasından tutun Osmanlı İmparatorluğu’na kadar. İslam Tarihini biliyor, dünya siyaset tarihini çok çok iyi biliyor. Ve geleceğe yönelik ufku var. Ben bu görüşmeleri tabi lisanımünasiple yukarıdaki büyüklerime arz ettim, detaylara girmeye gerek yok. Onlarda gerekli değerlendirmeleri yaptılar.

Dadaş Aliyev

Hatta burada da bir güzel resim vardır. Kendisi ile halk oyunları seyretmeye gittik beraber. Dadaş kıyafetidir bu, Erzurum’un. Erzurum Valiliğinde çekilmiş bir resimdir, bizim vali konağında. Dadaş kıyafeti giydi, ben de oynayayım dedi. Millet büyük tezavrat yaptı tabi. Hatta ilk ay yıldız orada göğsünde oldu. Ondan sonra biz kendisini uğurladık.

Türkiye’yi petrole kavuşturacağım

Şu kadarını söyleyeyim, bütün detayları söylemek icap etmez, devletlerin kendi tarihi içerisinde resmi kayıtlarda yer alır. ‘Azerbaycan yönetiminde olduğum vakit Türkiye’yi petrole kavuşturacağım’ dedi. Ve hakikaten Bakü, Tiflis, Ceyhan Boru Anlaşması’nda da biliyorsunuz 6.75 Türkiye’nin petrol hakkı vardır.  Tansu Hanım Başbakandı, ben Emniyet Genel Müdürü idim. Bir Bakü seyahatimiz oldu. Ben heyette uçta oturuyordum, çağırttırdı hemen beni görünce. Dedi, ‘ben sana demedim mi bir gün Türkiye’yi petrole kavuşturacağım’ diye.  Dedim, ‘ efendim valla dediğinizi yaptınız.’ Hatta takıldı Tansu Hanıma kendi şivesi ile ‘ya çok iyi akıl etmişsin bunu getirmekle. Çok beceriklidir, iyidir bu’ dedi.  Tansu Hanım’da düşündü, ben onu nereden tanıyorum diye. Sonra anlattım ben kendisine, ve hakikaten istikrarlı bir Azerbaycan kurulmasını o engin tecrübesi ile yaptı.

Azerbaycan’a en büyük mirası

Azerbaycan’a büyük bir miras bıraktığı gibi en önemli mirası da İlham Bey oldu. Bugün ki Azerbaycan Cumhurbaşkanı Cenap İlham Aliyev, gerçekten çok önemli bir devlet adamı olduğunu gösterdi, büyün dünyaya. Ben büyük takdir ve zevkle takip ediyorum. Özellikle Türkiye ilişkileri, Recep Tayyip Erdoğan ile üstün performansı, birlikte kardeşçe anlaşmaları. Azerbaycanı bugün çok ileri noktalara taşıdı.  Ben Türkiye ile ilişkilerinde bu derece olduğu için hatta başlangıcında bir karış tuzum olduğu için olağanüstü mutluyum. İlham Bey gerçekten çok başarılı oldu, çok iyi bir dış politika yürüttü. Hem İran’la hem İsrail’le iyi olmak, hem Rusya ile hem Amerika‘yı yönetmek, Türkiye ile kardeş gibi olmak. Avrupa ülkelerine gittiği vakit çok ciddi bir itibar görüyor, biz de bundan gurur duyuyoruz. Türkiye Cumhurbaşkanının gördüğü itibardan bir farkı yoktur bizim için.