Erzurum hayvancılıkta olduğu kadar geçmiş yıllarda tarım sektöründe de adından söz ettiren il konumundaydı.
Arpa, buğday, patates ve şeker pancarı, çitçinin en çok ilgi gösterdiği tarım ürünlerinin başında geliyordu. Gelin görün ki pancarın taban fiyatı ve ithalat, şeker pancarı üreticilerinin nefesini kesti.
Binbir zahmetle ekilerek bakımı yapılan ve bir o kadar da sökümü sıkıntılı olan pancardan çitçi yavaş yavaş yüz çevirmeye başladı.
Pancar rekoltesi düşünce devlet şeker fabrikalarını özelleştirme kararı aldı. Erzurum ve Erzincan Şeker Fabrikaları, 2018 yılında 287 milyon lira bedelle Albayrak Turizm Seyahat İnşaat Ticaret A.Ş.’ye satıldı.
***
Dün devletin zarar ettiği fabrikalar bugün özel şirketlerle yoluna devam ederken çiftçi, açısında pek de bir şey değişmedi. Çiftçinin ürünü dün de para etmiyordu bugün de etmiyor. Alternatif ürünlere yönelen özellikle Pasinlerli çitçiler, pandemide zirve yapan Ayçiçeğini keşfetti.
Bakımı kolay olan ürün para edince tarlalar günebakan ile doldu. Hem tarlaların hem çitçinin yüzü güldü.
Buraya kadar her şey iyi de peki şeker ne olacak?
Verimin her geçen yıl düşmesi nedeniyle Erzurum’daki fabrikanın kısmi olarak küçültülüp Erzincan Şeker Fabrikası’nın kapasitesinin artırılacağı, üreticiler arasında konuşuluyor.
Fabrikanın Genel Müdürü Necati Karavaizoğlu, asla böyle bir kararlarının olmadığını aksine Erzurum ayağında yeni yatırımlar için 5,5 milyonluk bütçe ayırdıklarını anlattı. Karavaizoğlu, Erzurum da kaybedilen kotanın Sivas ile giderildiğini söyledi.
***
Bu sayede dün lider olduğumuz sektörü Sivas’a kaptırdığımızı öğrenmiş olduk. Bugün Ayçiçek yüzümüzü güldürüyor ama şeker pancarındaki kaybımız hiç küçümsenmeyecek ölçüde.
Önceki yıllarda 450 bin tonu gören Erzurum’da şeker pancarı üretimi 250 bin tona kadar gerilemiş. Geçen yıl 26 bin dekar alana ekilen Ayçiçek, bu yıl 45 bin dekar alana yükselmiş. Daha önce şeker pancarı ekilen bu topraklarda varın kaybı siz hesap edin.
Şimdi biz kime kızalım?
Ektiğinin karşılığını bulamayan çiftçiye mi?
Yeteri kadar şeker pancarı bulamadığı için rotasını başka illere çeviren fabrikaya mı?
Tüm bu olanları hiçbir şey olmamış gibi yerinden oturarak seyreden yöneticilere mi?
Bugün önlem alınmazsa yarın bir şeker krizinde ektiğimiz Ayçiçek çekirdeklerini çitler, halimize hep beraber ağlarız…