Erzurum Pusula Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Sevda Güneş’in AK Parti Erzurum Milletvekili ile yaptığı röportaj…

O pek de alışkın olduğumuz bir milletvekili profili çizmiyor. Çok fazla ortada gözükmüyor. Parti içinde ekipleşmiyor, hizipleşmiyor, sert söylemlerde bulunmuyor. Yerel değil ulusal bir politikacı portresi çiziyor. Ekonomik alanda önemli çalışmalara imza atan, Türkiye’nin Özelleştirme hamlesinde ve darbeleri araştırma komisyonunda görev alan AK Parti Erzurum Milletvekili Cengiz Yavilioğlu ile Kurban Bayramının 3. Günüde biraya geldik. Başbakan Ahmet Davutoğlu’na Doğu Anadolu Bölgesi’nin kalkınmasına yönelik rapor hazırlayıp, bu raporu bölge milletvekilleri ile özel bir toplantıda gündeme getiren Yavilioğlu ile hem bölgeyi hem de mecliste temsil ettiği Erzurum’u konuştuk.

Sanıyorum bu sizinle geniş kapsamlı ilk röportajımız. Özelikle mi basından uzak duruyorsunuz?

(Gülümsüyor ) Tabi ki hayır, kamuoyunu bilgilendirmenin en önemli ayağının basın olduğunun bilincinde biriyim. Ancak uzun görüşmelere fırsat bulamadık. Hem Ankara’ da ki komisyon çalışmalarım hem de şehrin sorunlarını takip etme süreci nedeni ile sizlerle sık bir araya gelme imkânım olmadı. Benim yapımda yaptıklarımı anlatmak gibi bir şey yok. Kararımı verdim artık bu kent için yapılan her şeyi kamuoyu ile paylaşacağım.

Sizin uzmanlık alanınız ve çalışmalarınız ekonomi üzerine. Şehrin ekonomisi de ortada, her geçen gün kan kaybediyoruz. Bu konuya dair bir çalışma yapacak mısınız?

Bölge ülke ile aynı hızda kalkınmakta, fakat ölçek ekonomileri nedeniyle gelişmiş bölgeler ile gelişmişlik makası giderek açılmaktadır. Mesela; Ülkede %10 büyüme yaşandığında; 100 TL sermayesi olan Marmara Bölgesi’nin büyüme sonrası sermayesi 110 TL’ye yükselirken, 10 TL sermayesi olan Doğu Anadolu Bölgesinin sermayesi ise sadece 11 TL’ye yükselebilmektedir. Dolayısıyla, aynı oranda büyüseler dahi iki bölge arasındaki gelişmişlik farkı giderek büyümektedir.
Türkiye’nin geri kalmış bölgesi bilinenin aksine Güneydoğu değil, Doğu Anadolu Bölgesidir. Bölgenin kalkınmasına önce Erzurum’dan başlanmalıdır. Geçtiğimiz günlerde Sayın Başbakan’ın başkanlığında bölge milletvekillerinin katıldığı bir toplantı düzenlendi. O toplantıda bizzat hazırladığım bir raporu Sayın Başbakan’a ve toplantıya katılan vekillere sundum.

Ekonomik kalkınmayı içeren bir rapor bu galiba, içeriğinde ne vardı?

Sevda Hanım, Doğu’nun sorunları hemen hemen aynı. Erzurum’un sorunu ne ise Van’ın sorunu da aynıdır. Aynı coğrafya. Doğu Anadolu ile Batı arasındaki geri kalmışlık farkını kapatmak istiyorsak işe önce bölgenin Büyükşehir’i olan Erzurum’dan başlamamız lazım. O raporda da bahsettim. Erzurum ekonomik alanda tampon bölge olmalı. KOBİ’ler mutlaka desteklenmeli, çünkü KOBİ’ler Türkiye’de toplam istihdamın %78’ini, toplam katma değerin %55’ini, toplam satışların %65,5’ini, toplam yatırımların %50’sini, toplam ihracatın %59’unu oluşturmaktadır. Ama KOBİ’lerin toplam krediler içindeki payı sadece %24’dür. KOBİ’lerin kredi kullanma imkânları sınırlı kalmaktadır.
Doğu ‘da bankaların verdikleri kredilerle ilgili yapılan fizibilitelerde ‘risk ölçümü’ yüksek çıkınca bankalar bu bölgelere kredi vermekten imtina ediyor. Bu durumda Batı bölgelerinde ortalama risk puanı 5, Doğu Anadolu’da 8 puan ise, aradaki risk puan farkını devlet üstlenebilir. Böylelikle KOBİ niteliğindeki işletmelerin finans ihtiyaçları kısmen karşılanabilir.

En son çıkan teşvik derdimize çare olmadı, bu söylemler yıllardır var. STK’lar her gelen hükümete aynı şeyleri söyledi. Ama beklenen teşvikler çıkmadı, çıkarılamadı.

Mutlaka dile getirilmiştir, ancak biz bunu ilk kez bir rapor haline getirdik. Ekonomik verileri grafikler üzerinde belirledik. Bakın örnek verecek olursak, Erzurum Organize Sanayi Bölgesi’nde kaç tane sanayi tesisi var? Çok az. Firmaların birçoğu lojistik hizmet vermektedir. Bölge’de toplam 20 adet Organize Sanayi Bölgesi (OSB) bulunmakta. Bunlardan 15’i faal olup, 5 tanesinin de yapımı devam etmektedir. Tamamlanan organize sanayi bölgelerinin doluluk oranı % 47 civarında olup, toplam 25.000 kişi istihdam edilmektedir. Doluluk oranlarının düşüklüğü bazı illerde OSB’lerin iyi yönetilememesinden bazı illerde ise teşviklerin yetersizliğinden kaynaklanmaktadır. OSB’lerin emlak geliri elde edilen yerler olmaktan çıkarılıp sanayi merkezi haline getirilmesi sağlanmalıdır. Eğer Batı ile Doğu arasında bir fark yok ise yatırımcı doğal olarak Batı’yı tercih edecektir. Biz şehir olarak son çıkan teşvikten yararlanamadık. Çünkü 2. Organize Sanayi Bölgesi’nin ihalesine geç kaldık. Eğer son çıkan teşvikten yararlanabilseydik bugün farklı söylemler dillendirecektik.

2. Organize Sanayi’de durum nedir?

SABUNCUOĞLU: SOKAKTA KÖPEK OLMAZ

İhale süreci devam ediyor. 1. Organize de yapılan hataları burada yapmak istemiyoruz. Yatırım için ön görülen arsa için belirli bir vakit sınırlandırması getirilecek. Eğer yatırımcı taahhüdünü yerine getiremez ise sözleşmesi fes edilecek ve başka bir yatırımcıya tahsis edilecek. Söyleşinin başında değindiğim gibi bunları yaparken mutlaka bölgeye özel teşviklerini çıkarmalıyız. Biz bu işin takipçisi olacağız.

2 yıldan buyana Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Erzurum’da çalışmalar yapıyor. Bu çalışmalar hangi düzeyde? Hala gözle görünür bir iyileşmeye imza atılamadı.

Erzurum’da yürütülen çalışmalar etap etap yapılıyor. Önce ciddi bir envanter çıkarıldı. Elimizde ne var ne yok buna bakıldı. Bu işler öyle üç günde beş günde yapılacak işler değil. Bir kere özelleştirme niye yapılıyor? Elimizdeki ürünü daha kaliteli hale getirip, o testileri daha profesyonel nasıl kullanırız ve daha fazla sporcu ile turisti bölgeye nasıl çekeriz bunun planlaması yapılıyor. İnce hesaplar, ciddi uğraşlar veriliyor. 3. adımda yapılacak olan çalışmalarda envanterin ardından ciddi bir yönetim oluşturmak için harekete geçildi. Bu işten anlayan insan sayısı az, bu nedenle 20 personel alındı. Bu personel şuan eğitime tabi tutuluyor. Ve en önemli aşama o bölgede turizm imarının çıkarılması.
Bakın Palandöken’e doğru yapılaşma başlamış. Dün üç ila beş arasındaydı, bugün villalar şeklinde siteler oluşmuş. Kayak merkezi ile yerleşim yerleri birbirine girmeye başlamış. Tüm bunların yapılandırması için uzun uğraşlar veriliyor. İş bununla da bitmiyor. Asıl altyapı çalışmaları dikkat çekiyor, ciddi bütçeli işler bunlar. Mekanik tesislerin onarılmasından tutun yeni yatırımların yapılabilmesi için kaynak gerekiyor. 17 kalem iş yapılması gerekiyor buraların kullanılması için. Kalkınma Bakanlığı’ndan 12 milyon lira bir seferde, 2.6 milyon lira ikinci seferde ilave kaynak çıkarttık. Tüm çalışmalar tamamlandığında yapılan işin ne olduğu daha iyi kavranacak. Eğer bu yol seçilmemiş olsaydı Erzurum’da gerçek bir turizmden bahsetmemiz imkansız olacaktı.

Elbette her geçiş süreci sancılıdır, sistemin oturması için zaman gerekir. Ama özelleştirme kapsamında Palandöken Kayak Merkezi’nde bulunan kayak kulübünün tahliyesi için polis nezaretinde adeta baskın yapılmasına ne diyorsunuz?

Basında gördüm, hiç hoş bir tavır değil. Ciddi bir işi polis nezaretinde yapılan bir uygulama gölgelememeli. Kayak kulübü başkanı ile görüşmeler devam ediyor. Şurası iyi anlaşılmalı, eğer dağda bir iyileştirme yapamazsak bir adım öteye gidemeyeceğiz. Şuan nereler gözden çıkarılacak, nerelere yeni yatırımlar yapılacak bende bilmiyorum. Ama sonuç şehrin menfaatine olacak.

Özelleştirmeyi alacak firmanın şimdiden beli olduğu, sizin de ön ayak olduğunuz iddiaları var. Nedir bu işin aslı astarı?

Benim görevim belli, halkımın haklarını korumak. Böyle bir şey olabilir mi? Daha yapılacak işler bitmeden nasıl böyle bir durum ortaya çıkabilir. Bunlar aslı astarı olmayan, dedikodulardan öteye gitmeyen işler. Hem bu tesisleri belki yabancı firmalar alacak, bunu nerden biliyorlar. İhale süreci var. Hükümetimiz ve ilin vekilleri olarak bizim tek derdimiz profesyonel bir işletim ile Erzurum’u dünyanın sayılı kayak merkezleri arasına sokarak hem turizmde hem de kış sporlarında söz sahibi olmak.

Cengiz Yavilioğlu’nun Başbakan Ahmet Davutoğlu’na sunduğu Doğu Ekonomik Raporu kısa vadede hayat bulur mu? Hükümet artık ‘Doğu şahlanmalı’ deyip ciddi adımlar atar mı? Bekleyip göreceğiz, ama mutlaka bölgede ki sivil toplum kuruluşlarının da siyasilerin bu çalışmalarına destek vermeleri gerekir. Artık yapıştıkları şu koltuklardan kendilerini azad etmeli, şehrin ve bölgenin sorunlarını gündeme taşımak için çaba harcamalıdırlar. Erzurum seçmeni de artık bu geri kalmışlık zincirinin kırılması için isteklerini daha gür sesle dillendirmelidir. Milletvekillerinden bu tür eylemler için destek istenmeli, tayin ve kişisel işler için Meclis’in kapısı aşındırılmamalıdır. Cengiz Yavilioğlu Beyefendi’ye hem ziyareti hem de sorularımıza içtenlikle cevap verdiği için teşekkür ediyorum.